Afgelopen week las ik een artikel in de krant met de kop “Controlekamer speelt met vuur.” “Operators negeren alarmsignalen en zetten levens op het spel.”
Het artikel ging over de uitkomst van een onderzoek wat heeft plaatsgevonden naar aanleiding van een brand die was uitgebroken op een olieraffinaderij. Tijdens de bewuste avond ontstond er een probleem in de installatie. In de controlekamer komen er in tien minuten tijd 250 alarmen binnen. In een poging de fabriek aan de praat te houden worden de veiligheidsprocedures door de operators volledig genegeerd met uiteindelijk brand als gevolg.
Als reactie op de uitkomst van het onderzoek zegt de directeur van de olieraffinaderij; “Veiligheidscultuur is lastig aan te leren. Doe jij de gordel in de auto omdat je anders een boete krijgt? Of omdat je letsel wilt beperken. Het moet uit jezelf komen. We maken daar voortdurend stappen in, maar we zullen nooit klaar zijn.”
In essentie is dat de veiligheidscultuur die je nastreeft, veiligheid vanuit een intrinsieke motivatie van medewerkers. Toch denk ik dat er in deze benadering een gevaar schuilt. Het werken aan de intrinsieke motivatie van medewerkers op het gebied van veiligheid kost tijd. Deze tijd kunnen we als het om veiligheid gaat ons niet permitteren.
Het werken aan een de juiste veiligheidscultuur begint met leiderschap.
In dit kader lees ik in het krantenartikel; “De operator alarmeert zijn chef. Met een herstart willen zij voorkomen dat de Powerformer platgaat. Zij verdelen de taken om de installatie te herstarten en roepen de hulp in van nog een extra operator, die van elders moet komen.”
Als deze manier van werken geen uitzondering is in de organisatie is er iets fundamenteels mis met de veiligheidscultuur.
De juiste veiligheidscultuur in een organisatie begint bij de directie. De manier waarop in het management over veiligheid wordt gesproken en tot uiting komt in hun gedrag is bepalend voor de veiligheidscultuur op de werkvloer.
Veiligheid verdiend dagelijks 100% aandacht door o.a.:
- Als leidinggevende voldoende tijd op de werkvloer door te brengen, alleen daar kun je het gedrag van medewerkers observeren.
- Medewerkers die het juiste veiligheidsgedrag laten zien openlijk te waarderen.
- Niet met medewerkers te onderhandelen over veiligheid, we werken volgens de veiligheidsprocedures en anders niet. Hoe meer er wordt afgeweken van veiligheidsprocedures hoe moeilijker het wordt om medewerkers aan te spreken op onveilig gedrag.
- Het handhaven van de veiligheidsregels. Implementeer geen veiligheidsregels als je als leiding niet bereid bent om deze te handhaven. Aanspreken zonder consequenties creëert een gedoogcultuur in een organisatie. Wees als leiding duidelijk in welk gedrag je onacceptabel vindt, eventuele consequenties in de vorm van disciplinaire maatregelen horen hierbij.
- Veiligheid op nummer-1 te zetten. Economische motieven kunnen nooit de reden zijn om bij storingen een productieplant aan de praat te houden.
